Welkom op de site van "Wie wá bewaart", de dialectwerkgroep Overloon die sinds oktober tweeduizendvier bezig is met het koesteren, vergaren, bewaren en opslaan van het Overloonse dialect. Voor sommige bezoekers zal het een feest van herkenning zijn. Anderen zullen voor het eerst kennis maken met oude Overloonse woorden en weer anderen zullen met ons van mening verschillen over wat wel of niet echt Overloons is. Met deze site willen we deze discussie graag op gang brengen, ons woordenboek verder aanvullen en daarmee de Overloonse taal levend houden. Wij nodigen dan ook iedereen uit om onze site kritisch te bekijken en ons te voeden met opmerkingen, tips en aanvullingen. Dit kan via contact of via het gastenboek.

Net voor de zomer hebben we een enquête gemaakt om te peilen in hoeverre vandaag de dag ’t Lóns nog leeft binnen ons mooie dorp en of er animo is om ons te ondersteunen in onze missie: het levend houden van het Lónse dialect.

We zijn blij te kunnen melden dat er massaal (73! ingevulde enquêtes) gereageerd is.

Ruim de helft van de respondenten spreekt nog dagelijks Lóns.

En bijna unaniem zijn ze van mening dat het dialect een wezenlijk onderdeel is van de Overloonse cultuur.

De termen verbondenheid, onderscheidend, saamhorigheid, thuis voelen, meertaligheid komen veelvuldig terug in de reacties.

Een aantal quotes:
“Het is de taal van de mensen die Overloon gemaakt hebben zoals het nu is en de taal die we samen spreken”
“Dialect zorgt voor verbondenheid”
“Meertaligheid heeft meerwaarde en het is een directe verbinding met je roots”
“Verankering in de historie van het dorp, kenmerk van de eigen identiteit die zorgt voor groepsgevoel en sociale samenhang”
“ ‘t Huurt beej Loën, iederiën die hier gebore is, prót en verstöt ’t ok”
“ Het heeft te maken met sfeer en de vertrouwdheid van met elkaar praten. Ook bepaalde woorden en uitdrukkingen komen in het dialect beter tot zijn recht”
“Lóns praote verbiendt. Geft ‘n veilig en betrokke gevuul. ‘t Vuult as thuus kòmme, thuus zien”
“Het verbindt mensen en versterkt de saamhorigheid”

Hoe nu verder?

Er zijn 21 personen die aangegeven hebben mee te willen denken over hoe we in de toekomst het Lónse dialect levend kunnen houden. Begin 2025 organiseren we een avond om hierover met elkaar verder van gedachte te wisselen. Een persoonlijke uitnodiging volgt t.z.t..
Rest ons nog iedereen te bedanken voor zijn of haar betrokkenheid en het invullen van de enquête. Dè ge bedankt ziet, dè wette.

 Werkgroep Wie wá bewaart.

Maandagavond 7 oktober 2024 was het zo ver, de workshop Overloons schrijven. Gewapend met een pen en een goed humeur verzamelden zich 13 mensen (waaronder zelfs een Vierlingsbeekse) in de Pit. De avond werd geopend met de legendarische woorden: “Wie prót ’r nog rad ’t Lónse plat, wie kan ’t nog schriêve………een regel uit een oud Overloons carnavalsliedje uit de jaren 80 van de vorige eeuw. En daar ging het deze avond dan ook over: wie kan het nog schrijven? Eerst maar eens de website van Wie wá bewaart doorgenomen, want daar staan niet alleen woorden en gezegdes op, maar ook worden de spellingsregels uitgelegd. Wanneer en waarom gebruik je een hoedje ^, of twee puntjes ¨ , streepje naar rechts ´ of een streepje naar links `. Schrijf je ao of juist oa, ea of ae, je kunt het allemaal terugvinden op https://www.wiewabewaart.nl/spelling Dus doe er vooral je voordeel mee als je wilt weten hoe iets in correct Overloons geschreven moet worden. Daarna zijn ze in tweetallen aan het oefenen geslagen. Ieder duo kreeg ’n stapel kaartjes met woordjes erop en moest daarvan eerst de klanken goed uitspreken. Vervolgens de woordjes met dezelfde klanken bij elkaar leggen en daarna om de beurt een woord voorzeggen wat de ander moest opschrijven. Zelfs een meerkeuzevragenlijst met woorden die op drie manieren geschreven waren werd voorgelegd aan de groep. Om half 10 hadden de meeste nog geen zin om naar huis te gaan, maar aan alles komt een eind, zo ook aan deze gezellige, leerzame avond. Met het getuigschrift in de hand, als bewijs dat ze actief hadden meegedaan, togen de studenten rond 10 uur naar huis. Daags daarna kregen we alweer aanmeldingen voor een workshop Overloons spreken. Die zal begin volgend jaar een keertje vorm gaan krijgen. Dus hou onze socials, website en Ons Eigen Erf goed in de gaten. Je kunt je nu ook al via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. aanmelden, dan krijg je vanzelf van ons bericht als we zo ver zijn.

Maandag 10 oktober 2022 was de dag waar een aantal mensen al maanden naar had uitgekeken: de tweede editie van de workshop Overloons spreken. Rond acht uur zat er een bont gezelschap ien de Appel, boven in de Pit. Er waren import Overloners die beter willen integreren, geboren en getogen Overloners die het dialect goed verstaan maar zelf niet spreken, maar ook oud Overloners die Overloon en het Overloonse dialect nog steeds een warm hart toedragen. Hoe verschillend de mensen in het groepje ook waren, ze waren stuk voor stuk enorm gemotiveerd. Na de tweetalige opening hebben we de website van Wie wá bewaart even samen doorgenomen, maar al snel werd er geoefend. De groep werd in kleinere groepjes verdeeld en aan het werk gezet. Per tafel lag er een hoopje kaartjes met woorden in het Overloonse dialect, die om de beurt uitgesproken moesten worden, zinnetjes mee gemaakt of mee gerijmd. Het viel niet altijd mee om de typische Overloonse klanken zoals oë, ië, iê, ao, ae, á, ó, goed uit te spreken, maar oefening baart kunst. Om het in goed Overloons te zeggen: as ge 't mar duk genoeg doet, dan göt 't van aeges baeter. Rond tien uur waren de meeste deelnemers vermoeid, maar waren ze het er ook wel over eens dat ze veel geleerd hadden. Er werd ook geïnformeerd of er ook mogelijkheden waren voor een workshop Overloons schrijven. En dat kan natuurlijk. Bij genoeg belangstelling zullen we dat zeker gaan verzorgen. Met het hoofd vol Overloonse klanken en een mooi getuigschrift in de hand vertrokken de kandidaten naar huis. Bij het napraten over de avond constateerden we dat we een nieuwe doelstelling aan onze missie kunnen toevoegen, want naast het Overloonse dialect vergaren en bewaren, zijn we het met onze workshops ook aan het uitdragen. Dus kan jouw Overloons nog wel wat hulp gebruiken, zowel beej het spreken als bij het schrijven, stuur dan een berichtje naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. Wij helpen je graag verder.

Op 11 januari werd in het Weijertheater in Boxmeer de dr. Peelen stimuleringsprijs uitgereikt en kwam Wie wá bewaart als winnaar uit de bus. We citeren de jury:
"Ook anno 2020 hebben mensen nog niet het eeuwige leven en zou er langzaamaan veel kennis verloren kunnen gaan. Maar door te verzamelen, te bewaren, te bewaken en te doceren zorgt deze werkgroep dat er een stuk cultureel erfgoed toegankelijk blijft voor iedereen.
De winnaar van Dr. Peelen Stimuleringsprijs 2019 is: De Overloonse dialectwerkgroep 'Wie Wá Bewaart'." Wij zijn natuurlijk enorm trots op zo'n mooie opsteker. Het promo-filmpje dat je hier ziet is gemaakt door de dr.Peelen werkgroep.

Op donderdagavond 31 oktober was het zo ver, de eerste workshop Overloons dialect spreken voor volwassenen. Er hadden zich twaalf dialectliefhebbers aangemeld en die hadden er zin in. Gewapend met schrijfblok en pen druppelden de kandidaten zaal de Appel in de Pit binenn. Het was een divers gezelschap dat varieerde van van oorsprong dialectsprekende mensen maar geboren in een ander dorp, tot geboren en getogen Overloners met dialectsprekende ouders maar die zelf alleen Standaard Nederlands spreken. Een van de deelnemers spreekt weliswaar goed Overloons dialect maar is vooral geïnteresseerd in het Overloonse dialect. Kortom, een bont gezelschap dat hetzelfde doel had, beter Overloons dialect kunnen spreken.
Na het tweetalige welkomswoord - in het Nederlands en in het Overloons - is er geen woord Nederlands meer gesproken. Er is even aandacht geweest voor de spellingsregels, de schrijfwijze van het Overloonse dialect en de website van Wie wá bewaart, waar alles terug te vinden is, mar al snel werden de kandidaten ondergedompeld in het Overloonse dialect. Geen grammatica, gewoon oefenen!
Zo lagen er op de tafels stapeltjes kaartjes met woorden die de typisch Overloonse klanken bevatten zoals de oë, ië, uë, ao, ae, á, ó enz. Om de beurt werd een kaartje gepakt en voorgelezen. Dat viel in het begin flink tegen, maar langzamerhand kwam het op gang en ging het steeds beter. Daarna werd overgestapt op oefenzinnetjes zoals: ’t Is voës waer zaei de der en stapte bloët beej oëme Toën ien d’n boët. In eerste instantie braken een aantal mensen zich hierover nog hun tong, maar ook dat ging steeds vloeiender. De avond vloog voorbij en het was tien uur voordat we het in de gaten hadden. Iedereen was enthousiast, was vol lof over de workshop en de avond bereikte een hoogtepunt toen er ook nog getuigschriften uitgedeeld werden. We verdenken een aantal kandidaten ervan dat ze die boven het bed gaan hangen. Iedereen was het erover eens dat het voor herhaling vatbaar was en als er genoeg aanmeldingen zijn, gaat dat ook zeker gebeuren. Dus geef je op als je dialect nog wel wat hulp kan gebruiken. Aanmelden kan via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Wij weten het ook niet altijd, daarom schuiven we iedere eerste woensdag van de maand aan bij de koersballers om eens van gedachte te wisselen. De koersballers, onze klankbordgroep, mensen van een respectabele leeftijd, met een brok levenservaring, de meesten geboren en getogen Overloners, dus wat ons betreft met veel kennis van het Overloonse dialect. Als je zin hebt om er een keer bij te zijn, zorg dan dat je om kwart over 10 in de Pit bent.Wij weten het ook niet altijd, daarom schuiven we iedere eerste woensdag van de maand aan bij de koersballers om eens van gedachte te wisselen. De koersballers, onze klankbordgroep, mensen van een respectabele leeftijd, met een brok levenservaring, de meesten geboren en getogen Overloners, dus wat ons betreft met de wijsheid in pacht. Als je zin hebt om er een keer bij te zijn, zorg dan dat je om kwart over 10 in de Pit bent.Los daarvan, mocht je een woord tegenkomen waarvan je niet weet of het Overloons is, laat het ons dan weten via de mail of gastenboek. Wij leggen het wel voor aan onze klankbordgroep.

Gemaakt om spelenderwijs het Overloonse dialect te leren.

Wie onze website regelmatig bezoekt zal zien dat deze iedere keer anders is. Elk kwartaal hebben we een ander thema met bijbehorende teksten en foto's. Het thema heeft altijd betrekking op wat er leeft in Overloon, met foto's van Overloonse inwoners of dingen. Het thema van dit kwartaal is asperges. Via de lees verder knop hieronder komt u op de pagina. Een thema gemist of nog eens iets teruglezen? In het archief wordt alles bewaard. Lees verder...
Lees verder... 

Een uitzending van de NTR academie. Wim Daniëls, taaldeskundige en dialectspreker vertelt ons meer over het uitsterven van het dialect. Als u hier klikt kunt u de uitzending bekijken...

SPELLING

WOORDENBOEK

ONS DIALECT