Skip to main content

Welkom

Welkòm òp de site van "Wie wá bewaart", de dialectwerkgroep Loën die sinds oktoëber twiëduuzendvier bezig is mit 't waerm hâlde, beejèn zuûke, beware en òpslaon van 't Lónse dialect. Vör 'n haffel bezuûkers zal 't allemól bekende kôst zien. Ândere zun vör d'n urste kier kennis make mit âlde Lónse woorde en wer ândere zun mit òns van maening verschille ovver wá wel of nie echt Lóns is. Mit dizze site wille weej die discussie gaer òp gang brenge, òns woordeboek verder ánvulle en dormit de Lónse taal laevend hâlde. Weej nuëdige dan ok iederiën uut um ònze site kritisch te bekiêke en òns te voeje mit òpmerkinge, tips en ánvullinge. Dè kan via contact of via 't gasteboek.

Uutslag enquête Wie wá bewaart

Net vör de zòmmer hebbe weej ’n enquête gemakt um te achterhale of vandaag d’n dag ’t Lóns nog laeft binne òns moie dörp en of er minse zien die same mit òns ’t Lónse dialect laevend wille hâlde. Weej zien biëstig bleej mit alle reacties. 73 minse hebbe de moeite genome de enquête ien te vulle.

Ruum de helft van de minse die gereagierd hebbe praote nog dageleks Lóns. 

En hóst allemól zien ze van maening det ’t dialect ’n wezelek ònderdiël is van de Lónse cultuur.

De terme verbondeheid, ònderscheijend, saamhurig, thuus vuule, miertaligheid kòmme geregeld terug ien de reacties,

’n Par uutsprake:
“ ’t Is de taal van de minse die Loën gemakt hebbe zóas ’t nòw is en de taal die weej same spraeke ”
“ Dialect zörgt vör verbondeheid ”
“ Miertaligheid het mierwaarde en ’t is ’n directe verbiending mit òw wortels ”
“ Verankerd ien de historie van ’t dörp, kenmerk van de aege identiteit die zörgt vör groepsgevuul en sociale samehang ”
“ ’t Huurt beej Loën, iederiën die hier gebaore is, prót en verstöt ’t ok ”
“ ’t Het te make mit sfier en vertrouwdheid van mit mekaar praote. Ok bepólde woorde en uutdrukkinge kòmme ien ’t dialect baeter tot zien raecht ”
“ Lóns praote verbiendt. Geft ’n veilig en betrokke gevuul. ’t Vuult as thuus kòmme, thuus zien ”
“ ’t Verbiendt minse en versterkt de saamhurigheid ”

Hoe nòw wier?
D’r zien 21 minse die ángegaeve hebbe mit te wille dinke ovver hoe weej ien de toekomst ’t Lónse dialect laevend kunne hâlde. Begin 2025 organisiere weej ‘nen aovend um hieraover mit mekaar verder van gedachte te wissele. ’n Persoënleke uutnuëdeging volgt tegge diejen tied.

Dan blieft ‘r nog iën ding te doên en det is iederiën te bedanke vor ur of zien betrokkeheid en ’t invulle van de enquète.

Dè ge bedankt ziet, dè wette!

Workshop Lóns schriêve òp móndag 7 oktoëber 2024

Móndagaovend 7 oktoëber was ’t zó wied, de workshop Lóns schriêve.
Gewapend mit ’n pen en goeie zin verzamelde zich 13 minse (worònder zelfs ’n Bekse) ien de Pit. D’n aovend wier geopend mit de legendarische woorde:
“Wie prót ’r nog rad ’t Lónse plat, wie kan ’t nog schriêve………’ne regel uut ’n âld Lóns carnevalsliedje uut de jaore ’80 van de vörige eeuw.
En dor ging ’t dizzen aovend dan ok aover: wie kan ’t nog schriêve?
Urst mar ’s goêd de site van wie wá bewaart dörgenome, want dor stón nie alliën woorde en gezegdes òp, mar ok de spellingsregels worre uutgelet.
Wannier en wörum gebruukte ’n huudje ^, of twië puntjes ¨, stripke nor rechs ´ of ’n stripke nor links `. Schriêfde ao of juust oa, ea of ae, ge kunt ’t allemól terugviende òp https://www.wiewabewaart.nl/spelling Dus doet ‘r vöral òw vördiël mit as ge wilt wiëte hoe iets ien correct Lóns geschreve mot worre.
Dornao zien ze in twiëtalle án ’t oefene geslage. Ieder duo kreeg ’n stapel kartjes mit woordjes d’r òp en mòs dorvan urst de klanke goêd uutspraeke. Dan de woordjes mit dezelfde klanke beejèn legge en dornao um en um ’n woord vörzegge wat d’n ândere mòs òpschriêve. Zelfs ’n mierkeuzevraogeliest mit woorde die òp drie maniere geschreve ware wier vörgelet án de groep.
Um half 10 hán de maeste nog genne zin um òp huus án te gaon, mar án alles kumt ’n aend, zoë ok án dizze gezellige, lierzame aovend. Mit ’t getuûgschrift ien de hând, as bewiês det ze actief mit hán gedaon, dölde de studente rônd 10 uur òp huus án.
Daags dornao krege we alwer ánmeldinge vör ’n workshop Lóns praote. Die zal begin volgend jaor ’ne kier vörm gón kriêge. Dus haldt de socials, website en Ons Eigen Erf goêd ien de gate. Òw ánmelde kan ok nòw al via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. dan kriegde van òns vanzelf bericht as we zó wied zien.

Workshop Lóns praote òp móndag 10 oktoëber 2022

Móndag 10 oktoëber was d’n dag wor ’n haffel minse al mónde nor hán uutgekeke: de twedde editie van de workshop Lóns praote. Tegge âcht uur zaat ‘r ’n bont gezelschap ien d’n appel baove ien de Pit. D’r ware import Lónders die baeter wille ientegriere, gebore en getoge Lónders die ’t dialect goêd verstaon má zelf naoit praote, mar ok âld Lónders die Loën en ’t Lóns dialect nog steeds ’n waerm hart toedrage. Hoe verschillend de minse ien ’t gruupke ok ware, ze ware stuk vör stuk biëstig gemotivierd.
Nó de twiëtalige opening hebbe we de website van Wie wá bewaart efkes same dörgenome, mar al gaûwaechtig zien we gón oefene. De groep wier ien klaene gruupkes verdaeld en án ’t waerk gezet. D’r laag per toffel ‘ne baerg kartjes mit Lónse woorde, die umste burt uutgespraoke mosse worre, zinnekes mit gemakt, of mit gerijmd.’t Viel nie âltied mit um de typisch Lónse klanke zóas oë, ië, iê, ao, ae, á, ó, goêd uut te spraeke, mar oefening baart kunst. Um ien goei Lóns te zegge: as ge ’t mar duk genoeg doet, dan göt ’t van aeges baeter. Rônd tiên uur hán de maeste de piêp wel laeg, mar ware ze ’t ‘r ok ovver aens det ze biëstig veul òpgestaoke hán. D’r wier al geïnformierd of d’r nie ok ’n workshop Lóns schriêve gegaeve kòn worre. En dè kan natuurlek. Beej genoeg belangstelling gón we dè zeker organisiere. Mit de kop vol Lónse klanke en ’n moi getuûgschrift ien de hând dölde de kandidate òp huus án. Weej hebbe ien de naozit nog efkes geconstatierd det we ’n neeje doelstelling án ònze missie kunne toevoege, want nevve ’t Lóns vergare en beware, zien we ’t mit ònze workshops ok án ’t uutdrage.Dus kan òw Lóns nog wel wat hulp gebruuke, zówel beej ’t praote as beej ’t schriêve, stuurt dan ’n berichje nor Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. Weej helpe òw gaer wier.

Dr. Peelenstimulieringspries 2019 gewonne!

Òp 11 jannewarie 2020 wier ien 't Weijertheater ien Boxmaer de dr. Peelen stimulieringspries uutgereikt en kwaam Wie wá bewaart as winnaar uut de bus. We citiere de jury:
"Ook anno 2020 hebben mensen nog niet het eeuwige leven en zou er langzaamaan veel kennis verloren kunnen gaan. Maar door te verzamelen, te bewaren, te bewaken en te doceren zorgt deze werkgroep dat er een stuk cultureel erfgoed toegankelijk blijft voor iedereen.
De winnaar van Dr. Peelen Stimuleringsprijs 2019 is: De Overloonse dialectwerkgroep 'Wie Wá Bewaart'." Weej zien natuurlek biëstig gröts òp zó'ne moie òpstaeker! 't Promo-filmke dè ge hier ziet is gemakt dör de dr. Peelen werkgroep.

Workshop Lóns praote òp dònnerdag 31 oktoëber 2019

Op dònnerdagaovend de 31e oktoëber was 't zó wied, de urste workshop Lóns praote vör volwassene. D'r hán zich twelf dialectliefhebbers ángemeld en die hán d'r zin ien. Gewapend mit schriêfblok en pen kwaam 't binnedruppele ien zaal de Appel ien de Pit. 't Was 'n divers gezelschap dè variïerde van van oërsprong dialectpraoters mar dan uut 'n ânder dörp, tot gebore Lónders mit Lóns spraekende elders mar zelf gewend um Nederlands te praote. Ok was 'r nog enne die goêd Lóns prót mar vöral geînteressierd is ien 't Lónse dialect op zich. Kortum, 'n bônt gezelschap, mar allemól mit 't zelfde doel, baeter Lóns kunne praote. Nó 't twiëtalige welkomswoord - ien 't Nederlands en ien 't Lóns - is 'r gen woord Nederlands mer geprót. D'r is efkes ándacht gewist vör de spellingsregels, de schriêfwiêze van 't Lóns en de website van Wie wá bewaart, waor ge alles terug kunt viende, mar al draej wiere de kandidate òndergedompeld ien 't Lóns. Niks grammatica, gewoën oefene! Zoë lage d'r òp de toffels 'ne stapel kartjes mit woordjes mit de typisch Lónse klanke zóas de oë, ië, uë, ao, ae, á, ó enz. Umste burt wier d'r 'n kartje vanaf gepakt en vörgelaeze. Dè viêl ien 't begin nog nie mit, mar langzamerhând kwaam 't òp gang en ging 't steeds baeter. Dornao wier d'r aovergestapt òp oefenzinnekes zóas: ’t Is voës waer zaei de der en stapte bloët beej oëme Toën ien d’n boët.
Daor braoke d'r ien urste instantie nog 'n par de tong aover, mar ok dè ging steeds vloeiender. D'n aovend vloog vörbeej en 't was tiên uur vördè we d'r aerg ien hán. Iederiën was enthousiast, stuutte biëstig òp de workshop en d'n aovend kos nie mer kapot toen ze ok nog 'n getuûgschrift krege. Weej verdenke d'r 'n ántal van dè ze die bovve 't bed gón hange.nIederiën was 't 'r ovver aens dè ge zóiets dukker zut mòtte doên en as we d'r genoeg beej mekaar kriêge göt dè ok zeker gebeure. Dus geft òw òp as òw Lóns nog wel wá hulp kan gebruuke.
Ánmelde kan via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Klankbordgroep

Weej wiëten 't ok nie âltied, dörum schuûve weej iedere urste woensdag van de mónd án beej de koersballers um 't 'r is biëstig ovver te hebbe. De koersballers, ònze klankbordgroep, minse van 'ne respectabele laeftied, mit 'ne brok laeveservaring, de maeste gebore en getoge Lónders dus wat òns betreft mit 'ne goeie kiêk òp 't Lóns. As ge zin het um d'r 'ne kier beej te zien, zörgt dan dè ge um kwart ovver 10 ien de Pit bint.
Lòs dorvan, as ge aoit 'n woord taegekòmt worvan ge nie wet of 't wel Lóns is, lót 't òns dan wiëte via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of 't gasteboek. Weej leggen 't wel vör án ònze klankbordgroep.

Laesplenkske

Gemakt um speulenderwies 't Lóns te liere.

Thema

Wie geregeld òp ònze site kumt zal ziên dè die ieders kier anders is. Iedere drie mónd hebbe weej 'n ânder thema mit beejbehuurende tekste en foto's. 't Thema het âltied betrekking òp wát 'r laeft ien Loén, mit foto's van Lónse minse of dinger. ’t Thema van dit kwartaal is asperzjes. Via de lees verder knop kòmde òp de pagina. 'n Thema gemist of nog 's iets truglaeze? Ien 't archief wört alles bewaard. Lees verder... 

Zeg maar houdoe met je dialect!

'n Uutzending van de NTR-academie. Wim Daniëls, taaldeskundige en dialectpraoter vertelt òns mier ovver 't uutstaerve van 't dialect. As ge hier klikt kunde de uutzending bekiêke.

SPELLING

Òp de grens van twië provincies het 't Lóns ienvloede van zówel 't Brabants as 't Limburgs. Det is ok de reeje dè weej, nao bestudiering van zówel de Brabantse referentiespelling as de Limburgse spelling, hiervan 'n combinatie hebbe gemakt en dor ònze aege accente án hebbe toegevoegd. Weej maene det ien ònderstónde referentiespelling de typisch Lónse klanke 't baest tot zien raecht kòmme.

Laes mier...

WOORDEBOEK

Ien 't woordeboek viende 'n liest òp alfabet, 'n liest mit uutdrukkinge, getalle, vörname en de daag en mónde ien 't Lóns. De woordeliest is òpgedaeld ien vijf ònderdiële en is 'n vertaalwoordeboek van 't Lóns nor 't Nederlands. Ge kunt de woordeliest òp alfabet dörzuûke via de liest mit beginletters A tot Z, mar ge kunt ok 'n Nederlands woord rechtstreeks òpzuûke via de zuûkknop. 

Laes mier...

ONS DIALECT

't Lónse dialect wört gespraoke ien 't zuije van 't Lând van Cuuk, òp de grens van zuidoost Brabant en noordwest Limburg. "Wie wá bewaart" is de nor 't Lóns vertálde titel van 't urste buukske uut 'n serie van vier Oostbrabantse dialectwoordebuukskes die (Brabants dialectkenner beej uutstek) Cor Swanenberg schreef. Die titels luije 'Wiej we bewaort, Diej hè we, Zin 't wefke, En ze waar al tochtig jaor maagd'.

Laes mier...